Geplaatst op donderdag 11 april 2024 @ 17:08 , 1332 keer bekeken

Kabinet wil bredere blik op slavernijverleden en betaalt buitenlands onderzoek

Door Afran Groenewoud nu.nl

Wetenschappers in Aruba, Curaçao en Sint-Maarten krijgen tot 2027 in totaal 375.000 euro voor onderzoek naar het Nederlandse slavernijverleden. Het demissionaire kabinet heeft vergelijkbare bedragen gereserveerd voor onderzoekers in de voormalige koloniën Suriname, Indonesië en Zuid-Afrika, zegt het tegen NU.nl.

Demissionair minister Robbert Dijkgraaf (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap) wil de kennissamenwerking tussen Nederlandse universiteiten en die in de voormalige koloniën bevorderen. De bewindspersoon vindt het problematisch dat wat tot nu toe bekend en onderzocht is, vooral is geschreven vanuit Nederlands perspectief.

Het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) laat aan NU.nl weten dat de ambassadeurs van Suriname, Indonesië en Zuid-Afrika ook "heel enthousiast" zijn over een gezamenlijk wetenschappelijk onderzoeksprogramma. "Het moet wel heel gek lopen wil dat niet doorgaan."

Tijdens kennismissies in de drie voormalige Nederlandse koloniën heeft Dijkgraaf met wetenschappers over het gedeelde slavernijverleden gesproken, zegt hij tegen NU.nl. Daardoor is de minister overtuigd geraakt van de toegevoegde waarde van een buitenlandse blik op het Nederlandse slavernijverleden.

"Voor een dieper begrip hoe dat verleden nu nog doorwerkt, heeft het meerwaarde om juist op die plekken en met die experts onderzoek te doen", legt Dijkgraaf uit vanuit Aruba, waar hij op kennismissie is. "Samenwerking met hen gaat onze blik verruimen."

Slavernijinstituut is enthousiast: 'Spijker op de kop'

Het is nog niet bekend hoe het internationale onderzoeksprogramma er precies uit komt te zien, maar kennisdeling is het uitgangspunt. Daarbij kan worden gedacht aan het opzetten van een onderzoeksnetwerk, reizende tentoonstellingen, een boek en een start- en slotconferentie, zegt OCW. Ook Nederlandse wetenschappers krijgen daarbij een rol.

"De minister slaat de spijker op de kop, want de perspectieven vanuit de voormalige koloniën zijn te vaak vergeten", reageert voorzitter Linda Nooitmeer van het Nationaal Instituut Nederlands Slavernijverleden en Erfenis enthousiast. "Als je op de plaatsen delict van de slavernij samen met lokale wetenschappers onderzoek gaat doen, kun je de verhalen van onze gedeelde geschiedenis beter vertellen."

Onderzoek naar het Nederlandse slavernijverleden wordt ook mogelijk in Bonaire, Saba en Sint-Eustatius, die samen Caribisch-Nederland vormen. Hier heeft het demissionaire kabinet apart budget voor beschikbaar.

Afran Groenewoud is verslaggever samenleving en inclusie

Afran schrijft over ongelijkheid in de maatschappij en koloniale geschiedenis. Lees hier meer verhalen van Afran.

• 

  Zie ookDit gebeurde er op de acht plekken waar Nederland slavernijexcuses aanbood

'Ongewild heb je toch een Nederlandse blik'

Historicus Frank Dragtenstein, die is gespecialiseerd in slavernij en koloniale geschiedenis, zegt dat het perspectief vanuit de voormalige koloniën in veel onderzoek ontbreekt. "Dat het kabinet dit nu wil veranderen, valt alleen maar toe te juichen", zegt hij tegen NU.nl. "Hierdoor kunnen ook de mensen in die gebieden zich beter vinden in de geschiedschrijving over hun landen."

Historicus Coen van Galen heeft voor zijn archiefonderzoek naar de voormalige koloniën Suriname en de Nederlandse Antillen veel samengewerkt met lokale wetenschappers. Ook hij is enthousiast over het initiatief van het kabinet.

"Het meeste onderzoek naar het Nederlandse slavernijverleden is in of vanuit Nederland gedaan", licht Van Galen toe aan NU.nl. "Ook al wil je het niet, dat levert toch een voornamelijk Nederlandse blik op."

Van Galen waardeert dat Dijkgraaf de daad bij het woord voegt en het perspectief op slavernij vanuit de voormalige koloniën ruimte geeft. "Dat is goed voor meer begrip van de doorwerking van het slavernijverleden in het heden."

• 

  Zie ookExperts: Racisme is gevolg van slavernij en ons koloniaal verleden