Geplaatst op zaterdag 01 juli 2023 @ 21:39 , 2205 keer bekeken

Toespraak Willem-Alexander komt aan bij aanwezigen: 'IJzersterk en doorleefd'

Door Afran Groenewoud nu.nl

01 jul 2023

Koning Willem-Alexander bood zaterdag excuses aan voor het Nederlandse slavernijverleden. Dat hij dat in zijn toespraak persoonlijk maakte, kwam aan bij de aanwezigen in het Amsterdamse Oosterpark.

Willem-Alexander vroeg ook om vergiffenis voor het slavernijverleden van zijn eigen voorouders. Dat had Linda Nooitmeer, de voorzitter van het Nationaal Instituut Nederlands Slavernijverleden en Erfenis (NiNsee), nooit verwacht, zegt ze tegen NU.nl.

Naast de woorden van de koning was Nooitmeer ook heel blij met de emoties en het applaus waarmee het publiek daarop reageerde. "Een enorme steun in de rug."

"Dit vond ik heel mooi", reageert Angelique Duijndam vanuit Middelburg namens Keti Koti Zeeland. "Het koninklijk huis heeft via de woorden van Willem-Alexander verantwoordelijkheid genomen."

Rabin Baldewsingh, de Nationaal Coördinator tegen Discriminatie en Racisme, was na de toespraak van Willem-Alexander zichtbaar emotioneel. "Dit was schitterend. Vooral dat de koning om vergiffenis vroeg voor het Nederlandse slavernijverleden raakte mij. Je zag dat hij zijn woorden echt had doorleefd."

Zo bood de koning excuses aan voor het slavernijverleden

'Dit biedt vertrouwen voor de toekomst'

Door de woorden van de koning kreeg Rajendre Khargi, de Surinaamse ambassadeur in Nederland, het vertrouwen dat rond het slavernijverleden verbinding kan komen tussen Nederland en de voormalige kolonie. "Dit was een ijzersterke toespraak. Dit biedt vertrouwen voor de toekomst."

Ook vanuit Suriname kwamen vooral positieve reacties. "De koning heeft uit het hart gesproken en is weer verder gegaan dan de woorden van premier Mark Rutte afgelopen december", zegt Armand Zunder namens de Nationale Reparatie Commissie Suriname. "Dit is een belangrijke stap voorwaarts in het proces van erkenning en herstel."

Johan Roozer van het Surinaamse Nationaal Comité Herdenking Slavernijverleden noemt de woorden van Willem-Alexander vanuit Paramaribo "sympathiek". Toch had hij ook gehoopt op een gebaar richting nazaten van tot slaaf gemaakte mensen in de vorm van bijvoorbeeld een herstelfonds.

Hortence Verbond uit Amsterdam-Zuidoost zat al uren van tevoren klaar voor de toespraak van koning Willem-Alexander.

Foto: Afran Groenewoud

'Hierdoor kunnen we vooruitkijken'

Net als Khargi was ook Rene Violenus, gevolmachtigd minister van Sint-Maarten, aanwezig bij de toespraak en legde een krans bij het Nationaal monument slavernijverleden. "Het deel van de toespraak waarin de koning vergiffenis vroeg, vond ik heel sterk", reageert hij. "Door deze woorden kunnen we met zijn allen vooruitkijken."

Ook directeur Lionel Martijn van Stichting Overlegorgaan Caribische Nederlanders werd geraakt door de woorden van Willem-Alexander. "Het was een mooie, oprechte toespraak. Helemaal mooi was het geweest als de koning niet alleen in het Surinaams maar ook in het Papiaments had gesproken."

Het publiek was eveneens onder de indruk. Dat gaf de koning na afloop van zijn toespraak een hartstochtelijk applaus. Door de regen waren tranen lastig te herkennen, maar rode ogen waren er genoeg onder de massaal toegestroomde belangstellenden.

• 

  Zie ook Met deze tekst bood Willem-Alexander excuses aan voor het slavernijverleden

Voorstanders excuses wijzen op symboolfunctie koning

Veel mensen wilden heel graag dat Willem-Alexander zelf excuses zou uitspreken. Dat gold vooral voor nazaten van tot slaaf gemaakte mensen en inwoners van voormalige Nederlandse koloniën. Zij zien de koning als hét symbool van de Nederlandse Staat.

Zaterdag kwamen de excuses dus ook uit de mond van de koning. Hij sprak de woorden uit bij het Nationaal monument slavernijverleden in het Amsterdamse Oosterpark. Bij dat monument vindt ieder jaar op 1 juli de nationale herdenking van het slavernijverleden van Nederland en voormalige Nederlandse koloniën plaats.

Dit jaar is het op 1 juli precies 150 jaar geleden dat de slavernij in Suriname ook in de praktijk werd afgeschaft. Die historische Surinaamse gebeurtenis staat bekend als Ketikoti. Op de voormalige Nederlandse Antillen heet de dag Dia di Abolishon.

Koning vond excuses uit zijn mond eerder dubbelop

In gesprek met NU.nl vertelde Willem-Alexander in februari nog dat excuses uit zijn mond er niet zouden komen, omdat die excuses al namens de Nederlandse Staat waren aangeboden. In de podcast Door de ogen van de koning herhaalde de koning dit standpunt.

Op Koningsdag zei Willem-Alexander dat hij eerst een lopend onafhankelijk onderzoek naar de rol van het Huis Oranje-Nassau in de koloniale geschiedenis wilde afwachten. De koning gaf vorig jaar zelf de opdracht tot dat onderzoek, dat drie jaar zou duren.

beeld ANP